در سال های اخیر، با افزایش تعداد کلینیک های زیبایی بسیاری از فروشندگان اقدام به واردات دستگاه های لیزر کرده اند که طبیعتاً تمام این دستگاه ها از لحاظ کیفیت قطعات و میزان جوابدهی در یک سطح نیستند. در بسیاری موارد حتی یک دستگاه با مشخصات ظاهری کااملاً مشابه تولید شرکت های متفاوتی هستند و یا حتی یک تولید کننده واحد ممکن است دستگاه لیزر بخصوصی را با کیفیت های متفاوت روانه بازار کند در این صورت حتی دانستن نام شرکت سازنده نیز نمی تواند در زمینه خرید یک دستگاه لیزر پر قدرت راهگشا باشد. شرایط موجود، وضعیت گیج کننده ای را برای خریدار ایجاد میکند به نحوی که انتخاب دستگاه مناسبی که کیفیت قابل قبول و جوابدهی مطلوبی داشته باشد را با چالش جدی مواجه میکند. در متن پیش رو سعی شده تا با ارائه یک راهنمای جامع در این خصوص، حتی الامکان از سردرگمی و تردید خریدار در زمان انتخاب دستگاه لیزر موهای زائد کاسته شده و وی را در خرید بهترین دستگاه لیزر موهای زائد، یاری کند. 

پیش از بررسی جزئیات، لازم است بدانید دستگاه‌های لیزر موهای زائد به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:

1. تماسی یا نیازمند به ژل: لیزرهای دایود یا ۳ طول موج

2. غیرتماسی یا بدون نیاز به ژل: لیزرهای الکساندرایت (الکس)

هر نوع از این دستگاه‌ها به دلیل تفاوت ساختاری از قطعات متفاوتی بهره می‌برد و ویژگی‌های خاص خود را دارد.

توان خروجی دستگاه لیزر موهای زائد

توان خروجی یکی از مهم‌ترین عوامل در کارایی و نتیجه درمان است.

• در لیزرهای دایود یا ۳ طول موج، توان معمولاً بین ۶۰۰ تا ۱۲۰۰ وات متغیر است، هرچند نمونه‌هایی با ۵۰۰ وات یا حتی ۱۶۰۰ وات نیز وجود دارد.

• دستگاهی با توان واقعی ۱۲۰۰ وات، رضایت مراجعین را به حداکثر می‌رساند و برای مراکز زیبایی گزینه‌ای ایده‌آل است.

لیزربار (Laser Bar) و کیفیت آن

• توان خروجی بر اساس سورس یا منبع تولید پرتو لیزر (لیزربار) سنجیده می‌شود.

• کیفیت لیزربار بسته به شرکت سازنده متفاوت است: دیلاس، کوهرنت، ژنوپتیک و لیزرتل از مرغوب‌ترین‌ها هستند.

• لیزربار با کیفیت بالا، طول عمر بیشتری داشته و نتیجه درمانی بهتری ارائه می‌کند.

سیستم خنک کننده دستگاه لیزر

سیستم کولینگ در دستگاه لیزر موی زائد دو هدف اصلی دارد:

1. کاهش درد و ایجاد راحتی برای بیمار

2. خنک نگه داشتن قطعات داخلی برای افزایش طول عمر دستگاه

هرچند که ظاهراً این اهداف متفاوت به نطر میرسند ولی در اصل به هم مرتبط هستند یعنی به عنوان مثال هرچقدر آبی که داخل دستگاه به منظور خنک کردن قطعات داخلی به خصوص سورس لیزر در جریان است خنک تر باشد میتواند به سرمای بیشتر سر درمانی هندپیس که در تماس مستقیم با پوست بیمار قرار میگیرد نیز کمک کند.

خنک‌کننده در لیزرهای دایود

در دستگاه‌های لیزر تماسی برای خنک‌سازی از قطعه‌ای الکتریکی به نام تی ای سی ( Thermoelectric Cooling element ) TEC استفاده می‌شود که گرمای ناشی از لیزر بار در زمان شات زدن را به سرما تبدیل می‌کند. این قطعات میتوانند سرمایی به میزان منفی 10 درجه و یا حتی بیشتر را در سر هندپیس ایجاد کنند. هر چه تعداد ماژول‌های TEC در یک دستگاه بیشتر باشد به شرطی که سیستم دفع گرما (هیت‌سینک + فن + پمپ آب) نیز به‌درستی طراحی شده باشد، دمای مایع خنک‌کننده کاهش یافته و طول عمر قطعات دستگاه افزایش پیدا می‌کند.

خنک‌کننده در لیزرهای الکساندرایت

در دستگاه های الکساندرایت، که هندپیس در تماس با پوست قرار ندارد سرمای مورد نیاز برای این کار از طریق وزش باد سرد تامین می شود که عموماً بوسیله دستگاه دیگری به نام ایرکولینگ ایجاد شده و از طریق نازلی که به سر هندپیس متصل میشود پوست بیمار را خنک میکند. البته اغلب دستگاه های الکساندرایت قابلیت کار کردن با اسپری کرایوژن را هم دارند که هرچند سرمای مناسبی ایجاد میکنند ولی شاید به دلیل هزینه بالایی که دارند استفاده از آن ها برای مصرف کنندگان چندان مقرون به صرفه نباشد.

طول موج

هر یک از مدیوم ها و یا سورس های تولید نور لیزر مانند الکساندرایت، دایود و ان‌دی‌یگ طول موج مخصوص به خود را دارند که به ترتیب با مقادیر 755، 808 و 1064 نانومتر شناخته می‌شوند. امروزه اکثر دستگاه های لیزر الکساندرایت بر خلاف گذشته که تنها توان تولید پرتوی لیزری با طول موج 755 نانومتر را داشتند توانایی تابش پرتو لیزر ان‌دی‌یگ با طول موج 1064 نانومتر را نیز دارند که در نتیجه علاوه بر حذف موهای زائد میتوانند به طور موثری برای درمان ضایعات عروقی مانند روزاسه، تلانژکتازی، واریس و ضایعات پیگمانته نظیر کک‌و‌مک نیز استفاده شوند. این طول موج ها میتوانند مجزای از هم و یا در صورت لزوم به صورت همزمان و ترکیبی نیز مورد استفاده قرار گیرند به این معنی که با هر بار فشردن دکمه شات، پرتوی لیزری مرکب از هر دو طول موج 755 و 1064 نانومتر به پوست تابیده می شود.

در دستگاه های دایود بر حسب نوع دستگاه مورد نظر ممکن است از یک طول موج (808 نانومتر)، 2 طول موج (755 و 808 نانومتر) و یا 3 طول موج(755، 808، 1064 نانومتر) استفاده شود. البته اخیرا دستگاه هایی نیز به بازار معرفی شده اند که از 4 طول موج(755، 808، 940 و 1064 نانومتر) پشتیبانی می‌کنند که در حقیقت با نوع قبلی یا همان 3 طول موج از لحاظ میزان جوابدهی تفاوت محسوسی ندارند و به نظر میرسد این اختلاف بیشتر جنبه رقابتی و تبلیغاتی داشته باشد.

نکته مهم اینجاست که تقریباً در تمام دستگاه‌های لیزر دایود بر خلاف لیزرهای الکساندرایت، این طول موج‌ها در زمان کار از طرف اپراتور قابل انتخاب نیستند و با هر بار فشردن دکمه شات هر 3 طول موج به طور همزمان تابیده می‌شوند. همانطور که می‌دانید هر چه طول موج لیزر کوتاهتر باشد نفوذ سطحی‌تری دارد بنابراین برای پوست‌های روشن مناسب‌تر است و هرچه طول موج آن بلندتر باشد با عمق نفوذ بیشتری که دارد برای درمان اشخاصی که پوست تیره‌تری دارند گزینه ایده آل‌تری محسوب می‌شود.

اسپات سایز

قطر پرتو لیزر خروجی از دستگاه و یا اسپات سایز ، در سرعت و دقت درمان نقش مهمی دارد. لکه‌ها یا اسپات های بزرگ‌تر این امکان را فراهم می‌کنند که نواحی وسیع‌تری از پوست در زمان کمتری تحت درمان قرار گیرند. در مقابل، لکه‌های کوچک‌تر برای درمان دقیق‌تر نواحی محدود مانند چانه یا بالای لب مناسب‌تر هستند. بنابراین، دستگاه لیزری که قابلیت تنظیم اندازه لکه را داشته باشد، انعطاف‌پذیری بیشتری را برای درمان موثر و سریع قسمت‌های مختلف بدن در اختیار کاربر قرار می‌دهد. در دستگاه های لیزر الکساندرایت این مقدار عموماً از 2 تا 20 میلیمتر متفاوت و قابل تنظیم است در حالیکه اغلب دستگاه های لیزر دایود اسپات سایز ثابتی دارند که برابر با اندازه پنجره خروجی کریستال هندپیس و در دستگاه های مختلف، متفاوت است. هرچند دستگاه های لیزر دایودی هم در یازار وجود دارند که به منظور دقت و سهولت بیشتر کار اپراتور، سری های مختلفی با اندازه های متفاوت نیز طراحی کرده اند که بر روی هندپیس قابلیت تعویض دارند. با استفاده از این سری ها لیزر نواحی باریک تری مانند بالای لب یا پشت گوش بیماران سریعتر و راحت تر انجام می شود و نواحی صاف و وسیع تر مانند پشت یا ران ها را میتوان با سری بزرگتر درمان کرد.

رابط کاربری

یکی دیگر از عوامل موثر در انتخاب دستگاه لیزر، سهولت استفاده از رابط کاربری آن است. یک پنل کنترل کاربرپسند و بصری تضمین می‌کند که متخصص به راحتی می‌تواند تنظیمات را تغییر دهد، پارامترهای درمان را انتخاب کند و روند درمان را نظارت کند. دستگاه‌هایی که دارای نرم‌افزار پیشرفته و پروتکل‌های درمانی از پیش تنظیم شده هستند، به ویژه برای افراد مبتدی بسیار مفید هستند زیرا احتمال خطا را کاهش می‌دهند.

شرکت سازنده

هر چقدر شرکت تولید کننده دستگاه لیزر شناخته‌شده‌تر باشد و سابقه بیشتری در این زمینه داشته باشد می‌تواند خیال مصرف‌کنندگان را از بابت کیفیت و جوابدهی آسوده‌تر کند هر چند که در کشور ما بسیاری از دستگاه‌های وارداتی، چینی بوده و بسیاری از این کمپانی‌ها علیرغم تولید دستگاه‌های با کیفیت، برخلاف برخی شرکت‌های معروف آمریکایی یا فرضاً کره ای چندان شناخته شده نیستند.

در صورت اطلاع از نام شرکت تولید‌کننده می‌توانید با مراجعه به وبسایت آنها اطلاعات جانبی و جامع‌تری را در خصوص سابقه فعالیت و سایر تولیدات شرکت مزبور به دست آورید. مثلاً ممکن است با محصول دیگری از همان شرکت از قبل آشنایی داشته باشید و یا حتی از آن استفاده کرده باشید مثلاً فرض کنید قصد خرید دستگاه لیزر موی زائد از یک شرکت خاص را دارید چنانچه فرضاً با یک دستگاه SHR که تولید همان شرکت است کار کرده و از کارکرد آن راضی بوده باشید، همین موضوع می‌تواند تا حدودی خیال شما را از بابت خرید دستگاه جدیدی که مد نظر دارید، راحت کند.

پیشنهاد سایر کاربران

در صورتی که از قبل با شخصی که از یک دستگاه لیزر استفاده کرده و از نتایج آن راضی بوده آشنایی دارید و یا چنانچه می توانید به صداقت سایر خریداران دستگاه اعتماد کنید این راهکار همیشه میتواند کارگشا باشد البته به شرطی که مطمئن باشید رضایت یا عدم رضایت خریداران از کارکرد دستگاه ناشی از علل نامربوطی مانند حذف شما از میدان رقابت، توقع غیر معقول از سرویس‌دهی شرکت فروشنده دستگاه و یا حتی نفع مالی از طرف فروشنده در صورت ترغیب شما به خرید، نباشد.

استانداردها و تائیدیه‌ها

برای اطمینان از کیفیت دستگاه مورد نظر خود برای خرید، مخصوصاً زمانی که در این زمینه اطلاعات کافی ندارید و یا متخصص قابل اعتمادی را سراغ ندارید تا از او مشورت بگیرید، بهتر است به استانداردهایی که یک دستگاه ممکن است داشته باشد دقت کنید در این صورت مطمئن می شوید که دستگاه مد نظر شما جهت اخذ تائیدیه ها و گواهینامه های مربوط، ملزم به رعایت استانداردهایی بوده که در نهایت درمانی ایمن و موثر را تضمین کنند. تا بدینوسیله نظر مساعد تیمی از کارشناسان این حوزه شامل متخصصین الکترونیک، اپتیک، مکانیک و گروهی از پزشکان متخصص پوست و مو را به خود جلب کند. علاوه بر تائیدیه های مدیکال CE اتحادیه اروپا و یا سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA)، امروزه بسیاری از دستگاه ها موفق شده‌اند تا گواهینامه IMED رانیز کسب کنند این گواهینامه که از سوی اداره کل تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت و درمان صادر میشود تنها به محصولاتی تعلق میگیرد که توانسته باشند استانداردهای سخت گیرانه سازمان ذیربط را رعایت کنند.

گارانتی و خدمات پس از فروش

هنگام تهیه دستگاه لیزر حذف موهای زائد، توجه به گارانتی ارائه شده از سوی شرکت سازنده یا تامین‌کننده از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. گارانتی معتبر نه تنها تضمین‌کننده کیفیت و عملکرد صحیح دستگاه در بلندمدت خواهد بود، بلکه در صورت بروز هرگونه نقص فنی یا خرابی احتمالی، اطمینان خاطر از دریافت خدمات تعمیر و پشتیبانی لازم را فراهم می‌آورد. لذا، بررسی دقیق شرایط گارانتی، مدت زمان پوشش، و نحوه ارائه خدمات پس از فروش، گامی ضروری در جهت سرمایه‌گذاری مطمئن و کاهش هزینه‌های آتی تعمیر و نگهداری محسوب می‌شود.

سوالات متداول (FAQ)

۱. آیا خرید دستگاه لیزر کارکرده به‌صرفه است یا فقط دستگاه نو پیشنهاد می‌شود؟

اگر دستگاه کارکرده از برند معتبر باشد، سرویس منظم شده باشد و لیزربار آن هنوز عمر مفید بالایی داشته باشد، می‌تواند انتخاب اقتصادی و مناسبی باشد. اما در خرید دستگاه کارکرده باید وضعیت قطعات مصرفی، میزان کارکرد شات‌ها و خدمات پس از فروش با دقت بررسی شود.

۲. تفاوت اصلی لیزر دایود و الکساندرایت در چیست؟

لیزر دایود (۳ یا ۴ طول موج) معمولاً نیازمند تماس مستقیم هندپیس با پوست و استفاده از ژل است، در حالی که لیزر الکساندرایت غیرتماسی است و با سیستم خنک‌کنندگی ایرکولینگ یا اسپری کرایوژن کار می‌کند. الکس برای پوست‌های روشن و دایود برای طیف گسترده‌تری از رنگ پوست‌ها مناسب است.

۳. آیا توان واقعی دستگاه روی نتیجه درمان تأثیر دارد؟

بله، توان بالاتر موجب رفع موهای زائد موثرتر و رضایت بیشتر مراجعین می‌شود.

۴. بهترین دستگاه لیزر برای پوست‌های تیره چیست؟

دستگاه‌های دایود و ان دی یگ با طول موج بلندتری که دارند، بهترین گزینه برای افراد با پوست تیره هستند. این طول موج‌ها عمق نفوذ بیشتری داشته و احتمال سوختگی یا عوارض جانبی را کاهش می‌دهند.

۵. چه عواملی بیشترین تأثیر را بر طول عمر لیزربار دارند؟

کیفیت ساخت لیزربار (برند و کشور سازنده)، سیستم خنک‌کنندگی (TEC و گردش آب)، ولتاژ تغذیه پایدار، و استفاده صحیح اپراتور مهم‌ترین عوامل هستند. لیزربارهای برندهای آلمانی و آمریکایی (مثل ژنوپتیک، دیلاس و کوهرنت) طول عمر بالاتری نسبت به نمونه‌های چینی دارند.

۶. آیا داشتن گواهی CE یا FDA برای خرید دستگاه لیزر ضروری است؟

بله، داشتن گواهی‌های بین‌المللی مثل CE اروپا یا FDA آمریکا نشان می‌دهد دستگاه تست‌های ایمنی و کارایی را گذرانده است. علاوه بر آن، در ایران گواهی IMED وزارت بهداشت اهمیت ویژه‌ای دارد، چون نشان می‌دهد دستگاه برای استفاده در کلینیک‌های زیبایی مجاز است.